Taslak Tebliğ ile 3 Ekim 2019 tarihli ve 30907 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan III-35/A.1 Sayılı Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği’nin yürürlükten kaldırılması öngörülmektedir. Mevcut düzende sadece ortaklığa dayalı kitle fonlaması modeli mevzuat kapsamında düzenlenmiş olup Taslak Tebliğ ile bu modelin yanı sıra borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyetlerinin de sermaye piyasası mevzuatına dahil edilmesi amaçlanmaktadır.

Önceden kitle fonlamasına katılan yatırımcılar sadece devraldıkları hisselerin ve payların değerlenmesi veya girişim şirketlerinin kar dağıtımı kararı alması yoluyla kazanç sağlayabilmekteydiler. Taslak Tebliğ ile getirilen hükümler sayesinde yatırımcılar borçlanmaya dayalı fonlar vasıtasıyla faiz getirisi elde etme imkânı da kazanmış olacaktır.

Kitle fonlama platformları için Kurul listesi

Taslak Tebliğ hükümleri uyarınca platformların kitle fonlaması faaliyeti yürütebilmeleri için Kurul tarafından listeye alınmaları gerekmektedir.

Listeye alınmak için aranan şartlar aşağıdaki gibidir:

• Anonim ortaklık olması;


• Asgari 1.000.000 TL olan sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve ödenmiş sermayesi ile öz sermayesinin bu tutardan az olmaması;


• Paylarının tamamının nama yazılı olması;


• Ticaret unvanında “Kitle Fonlama Platformu” ibaresinin yer alması;


• Esas sözleşmesinin Taslak Tebliğ ile uyumlu olması ve platformun münhasıran paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyetinde bulunacağının belirtilmesi;


• Ortaklarının ve yönetim kurulunun Taslak Tebliğ’de yer alan şartları sağlamaları;


• Yönetim kurulunun asgari 3 kişiden oluşması;


• Taslak Tebliğ’de belirtilen niteliklerde bir yatırım komitesinin oluşturulması;


• İç kontrol ve risk yönetim sistemi ile muhasebe ve operasyon birimini oluşturmuş olması;


• Kurulun öngördüğü bilgi sistemleri altyapısının oluşturulmuş ve faaliyete geçirilmiş olması;


• Belge, kayıt ve muhasebe işlemlerini yönetecek yeterli sayıda personelin istihdam edilmiş olması;


• Kitle fonlama işlemleri ile ilgili Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK”) ve emanet yetkilisi ile sözleşme imzalanmış olması ve bilgi işlem altyapısının özelliklerini MKK’nın esasları ile uyumlaştırılması;


• Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yürütecek platformların, girişimci ve girişim şirketlerinin borçlanma araçlarından kaynaklanan ödeme yükümlülüklerinin bilgi formunda belirlenen esaslar çerçevesinde yerine getirebilme kapasitesinin değerlendirilmesini ve kredi limitin kontrolünün yapabilmesi için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi sistemi ile karşılıklı veri akışını sağlayacak altyapıyı oluşturması;


• Üyelerin, girişim şirketi yetkilileri ve/veya girişimci ile elektronik ortamda iletişim kurabilecekleri altyapıyı platform nezdinde oluşturması; ve


• Kendi personeli arasında, personeli ile hizmet verdiği kişiler arasında ya da hizmet verdiği kişilerin kendileri arasında çıkabilecek çıkar çatışmalarını tanımlaması, çıkar çatışmalarının önlenmesi için alınabilecek tedbirleri ve çıkar çatışmalarının önlenememesi durumunda izlenecek prosedürleri içeren yazılı çıkar çatışması politikası oluşturması ve bu politikayı yönetim kurulu kararına bağlaması.

Fonların uygun kullanımına ilişkin esaslar

Kitle fonlama platformları münhasıran paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlama faaliyeti yürütebilirler. Platformlar faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında girişim şirketine veya girişimciye yönelik danışmanlık hizmeti vermekle yükümlüdür.

Taslak Tebliğ platformların gerçekleştiremeyeceği faaliyetleri de açıkça belirtmiştir. Bu kapsamda platformlar, sadece paya dayalı bir kitle fonlama faaliyeti yürütüyorlarsa hiçbir şekilde faiz veya başkaca isimlendirilmiş ivaz karşılığı kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık edemezler. Platformlar gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hakların alım satımına yönelik fonlama yapamazlar, Türkiye’de yerleşik kişilerden yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler için fon toplayamazlar ve girişim şirketi veya projelere ilişkin yatırımcılara yönelik olarak yatırım tavsiyesi niteliğindeki değerlendirme, analiz ve yorumlarda bulunamazlar.

Taslak Tebliğ toplanan fonların uygun kullanımı ile ilgili hükümler de içermektedir. Girişim şirketleri ve girişimcilerin teknoloji ve/veya üretim faaliyetlerinde bulunmaları gerekmektedir. Bu kapsamda, toplanacak fonların hangi amaçlarla kullanılacağına ilişkin girişim şirketi veya girişimci tarafından bir raporun hazırlanması ve bu raporun kampanya süresinin başlangıç tarihi itibarıyla kampanya sayfasında yayımlanmış olması zorunlu tutulmuştur. Toplanan fonların münhasıran finansmanı talep edilen teknoloji faaliyeti ve/veya ürünün üretiminde kullanılması zorunludur. Bu zorunluluğun yerine getirilmesi ile ilgili kontrol ve denetim bağımsız denetim kuruluşları tarafından sağlanacaktır.

Sonuç

Taslak Tebliğ ile yeni nesil yatırım sistemlerinden olan kitle fonlanma faaliyetinin Türk hukukundaki uygulamasında mevcut olan paya dayalı fonlama modeline ek olarak borçlanma bazlı fonlama modelinin de kazandırılmasının amaçlandığını görüyoruz.   Bağış ve ödül esaslı kitle fonlama modellerinin mevzuat kapsamına alınmaması ve münhasıran paya ve/veya borçlanmaya dayanan modellerin faaliyetlerine izin verilmesi Kurul’un daha çok yatırımcı çekecek ve kazanç yaratacak kitle fonlaması faaliyetlerini ön planda tuttuğunu göstermektedir