Yakın zamanda lisanssız güneş enerjisi santralleri işleten bazı müvekkillerimiz Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (“YEKDEM”) kapsamında ilgili tedarikçi şirketten ödemelerini almakta sorunlar yaşamıştır. Bu müvekkiller adına Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (“EPDK”) yaptığımız başvurunun da etkisi ile söz konusu tutarların geç ödenmesi veya hiç ödenmemesi durumunda alınacak önlemleri düzenleyen Lisanssız Elektrik Üretimi Kapsamında Yapılmayan Ödemelere İlişkin Taslak Usul ve Esaslar (“Taslak Usul ve Esaslar”) hazırlanmıştır.

YEKDEM Ödemeleri

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği’nde[1] dağıtım sistemine bağlı bazı lisanssız üretim tesislerinin ürettikleri fazladan elektriği YEKDEM kapsamında ilgili tedarikçi şirkete satabilecekleri düzenlenmiştir. Bu kapsamda ilgili tedarikçi bu işletmecilere ödeyeceği toplam tutarları belirler ve elektrik piyasası işleticisi EPİAŞ’a bildirir. EPİAŞ bu tutarları tedarikçiye ödediği zaman tedarikçi bu ödemeleri ilgili lisanssız üreticilere iletmekle yükümlü olur. Öte yandan, müvekkillerimizin de tecrübe ettiği üzere, bu ödemeler tedarikçiler tarafından zamanında yapılamadığı gibi, bazen hiç yapılmamaktadır. Taslak Usul ve Esaslar ile bu ödemelerin gecikmesi veya hiç yapılmaması halinde alınacak tedbirler düzenlenmiştir.

Taslak Usul ve Esaslar ile Getirilen Tedbirler

Taslak Usul ve Esaslar kapsamında, EPDK bir tedarikçinin ödemelerini geciktirdiğini veya hiç yapmadığını tespit ettiği durumlarda bu ödemelerin yapılmasını sağlamak için işlem tesis edebilecektir. Bu kapsamda, ödemelerini geciktiren veya yapmayan tedarikçilerin net avans alacakları merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından bloke edilecektir. Bu tedbir en fazla 6 aylık bir süre için uygulanabilecek olup, tedbirin süresini belirlemeye EPDK yetkilidir. Bloke edilen tutarlar ilgili tedarikçi adına merkezi uzlaştırma kuruluşu nezdinde açılan ayrı bir nakit teminat hesabına yatırılacak, nemalandırılacak ve ödeme alamayan lisanssız üreticilere aktarılacaktır.

Taslak Usul ve Esaslarda Görevler ve Yaptırımlar

Yukarıda bahsedilen tedbirler bağlamında merkezi uzlaştırma kuruluşuna ayrı nakit teminat hesaplarının açılması, ilgili tutarların bloke edilerek ödemelerin yapılması ve yapılan işlemlere ilişkin EPİAŞ ve EPDK’nın bilgilendirilmesi gibi bazı işletimsel görevler verilmiştir.

İlgili tedarikçiler lisanssız üreticilere ödeyecekleri tutarları merkezi uzlaştırma kuruluşuna bildirmekle ve bloke edilen net avans alacaklarının lisanssız üreticilere yapılacak ödemeleri karşılamaması halinde eksik kalan tutarı merkezi uzlaştırma kuruluşuna aktarmakla sorumludur.

EPDK gerekli bilgileri kendisi ile paylaşmayan tedarikçilere idari para cezası uygulamaya yetkili olacaktır. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu[2] m.16 kapsamında bu cezalar 500.000 TL’yi bulabilmektedir.

Sonuç

Mevcut lisanssız elektrik piyasasında üreticiler tedarikçilerden ödemelerini tam ve zamanında almakta sıkıntılar yaşamaktadır. Müvekkillerimiz adına EPDK’ya yaptığımız başvurunun ardından EPDK proaktif ve yapıcı bir şekilde hareket ederek Taslak Usul ve Esaslar’ı hazırlamıştır. Taslak Usul ve Esaslar ile tedarikçilerin bundan böyle lisanssız elektrik üretim tesisi işleticilerine ödemelerini tam ve zamanında yapmaları sağlanacaktır.