Bezen & Partners | News

Elektrik Piyasasındaki Yeni Düzenlemeler Hakkında Bilgi Notu




 











Başlıca Düzenlemeler




  • Depolamalı Elektrik Üretim Tesisleri




  1. Teminat Bedeli ve Asgari Sermaye Yükümlülükleri

  2. Önlisans Alım Şartları

  3. Lisanslama Zorunluluğuna İstisna

  4. YEKDEM Teşviki

  5. Lisanssız Faaliyetler ve Yeni Malzeme Kullanım İstisnası




  • Cebri İcra Yolu ile Enerji Yatırımcılığı














Elektrik Piyasasındaki Yeni Düzenlemeler Hakkında Bilgi Notu




Yakın zamanda Resmi Gazete’de yayımlanan çeşitli yönetmelikler ile elektrik piyasasında depolamalı üretim tesisleri hakkında çeşitli teşvik ve istisnalar getirilmiş ve bu amaçla ikincil mevzuatta kapsamlı değişiklikler yapılmıştır.




Giriş

 



1 Temmuz 2022 tarihinde 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda (“Kanun”) elektrik depolama tesislerine ilişkin çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden biri, elektrik depolama tesisi kurmayı taahhüt eden tüzel kişilere bazı avantajlar öngörmektedir.



Beklendiği üzere, 19 Kasım 2022 tarihinde, başta Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği (“Lisans Yönetmeliği”) olmak üzere ikincil mevzuat, Kanun’da yapılan değişiklikleri dikkate alacak şekilde değiştirilmiştir.



Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”), tarafından hayata geçirilen birtakım yeni düzenleme ile depolamalı elektrik üretim tesisi kuracak yatırımcıların çeşitli teşvik faydalanabileceğini düzenlemiştir.




  1. Depolamalı Elektrik Üretim Tesisleri



Lisans Yönetmeliği uyarınca, (i) halihazırda elektrik üretimi yaparken elektrik depolama tesisi kuran; ya da (ii) elektrik depolama tesisi olarak lisans aldıktan sonra elektrik üretim tesisi kuran tesisler, bundan böyle ‘depolamalı elektrik üretim tesisi’ olarak sınıflandırılacak.




  1. Teminat Bedeli ve Asgari Sermaye Yükümlülükleri



Mevcut durumda Lisans Yönetmeliği kapsamında yapılacak önlisans başvurularında Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) tarafından belirlenen oranlarda teminat sunulması gerekmektedir. Bu teminatın miktarı hesaplanırken ise ilgili tesisin MWm cinsinden kurulu gücü esas alınmaktadır.



Lisans Yönetmeliği, depolamalı elektrik üretim tesislerinin sağlayacağı teminatın hem üretim tesisinin kurulu gücüne hem de depolama tesisinin depolama kapasitesine bağlı olduğunu belirlemektedir.



Ayrıca Lisans Yönetmeliği’nde depolamalı üretim tesisi başvuruları için bir geçiş dönemi öngörülmüştür. Geçici madde 38 uyarınca 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılacak başvurularda, daha sonra tamamlanmak şartı ile, asgari sermaye ve teminat sunulmasına ilişkin yükümlülükler aranmayacaktır.   




  1. Önlisans Alım Şartları



Lisans Yönetmeliği’nde var olan önlisans alım şartlarına, depolamalı elektrik üretim tesisleri bakımından geçerli olacak birtakım ek kriterler getirilmiştir. Bu kriterler şu şekilde sıralanabilir:




  1. Üretim tesisinin kurulu gücünün, kurulacak olan depolama ünitesinin kurulu gücüne oranı en fazla 1 olacaktır;

  2. Rüzgar enerjisine dayalı başvurular en az 20 MWe kurulu güce, güneş enerjisine dayalı başvurular ise en az 10 MWe kurulu güce sahip olacak ve 250 MWe kurulu gücü aşmayacaktır;

  3. Elektrik depolama ünitesinin toplam elektrik enerjisi depolama kapasitesinin, azami olarak sisteme verebileceği güce oranı en az 1 olacaktır; ve

  4. Elektrik depolama ünitesinin, başvuruya konu santral sahası içerisinde olması gerekecektir.




  1. Lisanslama Zorunluluğuna İstisna



Lisans Yönetmeliği madde 5’e yapılan ekleme uyarınca, depolamalı elektrik üretim tesisleri bünyesindeki elektrik depolama üniteleri ile üretim tesislerine bütünleşik elektrik depolama üniteleri için ayrı bir lisans veya önlisans alınması gerekmeyecek, bu üniteler ana kaynağa dayalı tesisin ünitesi olarak değerlendirilecektir.



Ancak halihazırda üretim tesisi olarak faaliyet gösteren tüzel kişiler, depolamalı üretim tesisi olarak faaliyet göstermek istemeleri durumunda lisans veya önlisans başvurusuna tabi olacak ve yukarıda önlisans alım şartları başlığı altında sayılan kriterlere uyum sağlayacaklar.




  1. YEKDEM Teşviki



28 Şubat 2019 tarihi itibarıyla, elektrik üretim lisansı sahibi bir tüzel kişinin kurulu gücünü artırması halinde artırılan miktar Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik (“YEKDEM Yönetmeliği”) kapsamında tarife garantisi ve YEKDEM ile ilgili diğer teşviklerin kapsamı dışında tutulacaktı. Ancak YEKDEM Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile kapasite artışının depolama tesisi kurularak gerçekleştirilmesi halinde bu sınırlamanın uygulanmayacağı ve söz konusu kapasite artışının YEKDEM teşviki kapsamında sayılacaktır. 




  1. Lisanssız Faaliyetler ve Yeni Malzeme Kullanım İstisnası



Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nin (“Depolama Yönetmeliği”) 4. maddesine eklenen 3. fıkra ile çağrı mektubu alan ve ihtiyaç fazlası enerji için aylık mahsuplaşma yapılan lisanssız elektrik üretim tesislerinde elektrik depolama tesisi kurulabileceği düzenlenmiştir.



Ayrıca kurulacak olan elektrik depolama tesislerinde kullanılacak olan malzemeler, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde üretim tesisi ve bağlantı ekipmanlarında kullanılan malzemeler için öngörülen son beş yıl içerisinde üretilmiş olma şartının dışında tutulmuştur.




  1. Cebri İcra Yolu ile Enerji Yatırımcılığı



Yine Lisans Yönetmeliği madde 5’in 3’üncü fıkrasına eklenen d bendi ile elektrik piyasasında lisans sahibi olmanın yeni bir yolu mevzuatta yerini almıştır.



Bu hükmün amacı, proje şirketinin temerrüde düşmesi halinde kredi verenlerin devreye girme haklarını düzenlemek ve buna izin vermekti. Artık proje şirketinin yerine geçerek projeyi devralan kişinin sadece tüzel kişi olabileceği ve aslında mevcut ruhsatın devamı niteliğinde olan yeni bir ruhsat alacağı öngörülmektedir.



Dolayısıyla, diğer devir türlerinde devirden önce alınması gereken EPDK izni, bu yolla yapılan devirlerde aranmayacaktır.



EPDK tarafından benimsenen görüş uyarınca üretim tesisleri, cebri icra bakımından bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bir diğer ifade ile, üretim tesisini oluşturan müstakil parça veya malzemelerin üretim tesisinden ayrıca icra takibine konu edilmesi mümkün değildir.



Bu görüşün arkasında yatan gerekçe ise Anayasa Mahkemesi ve Danıştay tarafından benimsenen elektrik üretimi, dağıtımı ve iletiminin kamu hizmeti niteliğinde olmasıdır. Toplumun ortak ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik bir kamu hizmeti olan elektrik üretiminin sekteye uğramayacak ve şebekede kayıp meydana gelmeyecek şekilde gerçekleşmesi gerekmektedir. Öyle ki arz güvenliğinin sağlanması bakımından da üretim tesislerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi makul gözükmektedir.



Anılan gerekçelerle üretim tesislerinde kullanılan güneş paneli ya da rüzgar türbini gibi parçaların ayrıca haczi veya satışı mümkün değildir, üretim tesisinin tamamının ilgili işleme konu edilmesi gerekmektedir.



Sonuç



Mevzuatta yerini alan depolamalı üretim tesisleri, Türkiye’nin küresel yenilenebilir enerji piyasasında yer edinme hedeflerine yönelik önemli bir adım teşkil etmektedir.



Depolamalı üretim tesisleri için getirilen teşvik ve istisnalar ile hem yerli hem de yabancı yatırımcıların ilgisini çekebilecektir.



 




 



İlgili Kişiler



Daha fazla bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz:












 



Aykut Bakırcı



Kıdemli Ortak



+90 (212) 366 6805



[email protected]



 



Yeşim Bezen



Kıdemli Ortak



+90 (212) 366 6804



[email protected]



 



Mert Bilkay



Avukat



+90 (212) 366 6810



[email protected]




 


TOP