Elektrik piyasası kapasite mekanizması, elektrik sistemi arz güvenliğinin ve sistem güvenilirliğinin sağlanması için güvenilir kurulu güç kapasitesinin oluşturulması ve mevcut güvenilir kurulu güç kapasitesinin korunması amacıyla sistem işletmecisi TEİAŞ’ın sağladığı ve yıllık olarak işletilen destek mekanizmasını ifade eder. Kapasite mekanizması, Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliğinde[1] düzenlenmiştir. Bu doğrultuda Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği Madde 6, kapasite mekanizmasına katılım şartlarını düzenlemekte ve özellikle ikinci fıkrası kapsamında kapasite mekanizmasında yer alamayacak santrallere yer vermektedir.

Kapasite Mekanizması Değişiklik Yönetmeliği ile; Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği Madde 6 fıkra iki kapsamında olduğu için sistemden yararlanamayan Yap-İşlet projeleri ve ilk ünitesinin geçici kabul tarihinden başlayarak hesaplanan santral yaşı 10 yıldan büyük olan yerli kaynaklara dayalı olmayan santraller fıkra kapsamından çıkarılmış ve bu santrallerin kapasite mekanizmasından faydalanmalarının önü açılmıştır.

Son Olarak, Kapasite Mekanizması Değişiklik Yönetmeliği ile Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliğine eklenen Geçici Madde 4 dolayısıyla kapasite mekanizmasından yararlanabileceği yönünde değişiklik yapılan ve 2021 yılı kapasite mekanizmasına başvurmak isteyen tesislere 26 Mayıs tarihine kadar sistem işletmecisi TEİAŞ’a başvurma yükümlülüğü getirilmiştir.

Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliğine İlişkin Değişiklikler

YEK-G Belgesi Sistemi, tüketicilere tedarik edilen elektrik enerjisinin belirli bir miktarının veya oranının, lisans sahibi tüzel kişiler tarafından yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğinin takip, ispat ve ifşa edilmesini sağlamak ve yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin belgelendirilmek suretiyle tedarik edilmesine imkân sağlayan bir yenilenebilir enerji kaynak garanti sistemidir. YEK-G Belgesi sistemi elektrik üretimi ve tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır ve Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliğinde[2] düzenlenmiştir.

YEK-G Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliğine Geçici 2. Madde eklenmesi suretiyle geçiş dönemi ihraç işlemleri düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, YEK-G sistem kullanıcıları 1 Mart 2021 – 31 Mayıs 2021 dönemi aralığında yapmış oldukları üretimler için, piyasa işletmecisi olan EPİAŞ’ın belgelendirilebilir üretim miktarını bildirmesini takiben YEK-G belgesi ihraç talebinde bulunabileceklerdir.

Ek olarak, Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliği’ne YEK-G Belgesi Değişiklik Yönetmeliği ile eklenen bir diğer madde olan Geçici Madde 3, geçiş dönemi itfa işlemlerini düzenlemiş; 1 Ocak 2021 – 31 Mayıs 2021 tarihleri arasında tüketicilerin gerçekleştirdikleri tüketimleri sebebiyle itfa edilecek YEK-G belgelerinin tedarikçiler tarafından dengeleme ve uzlaştırma mevzuatı kapsamında Mayıs 2021 nihai uzlaştırma bildiriminin yayımlanma tarihinden itibaren bildirime konu edileceğini düzenlemiştir.

Sonuç

Yönetmelikler ile yap-işlet projelerinin elektrik piyasası kapasite mekanizmasıyla desteklenmesinin önü açılmış ve uygulamada sorun yaratan YEK-G sistemine geçiş hükümlerine ilişkin boşluklar doldurulmuştur.